Betlejem

Rozpoczynając podróż po szczególnych miejscach, w których Boża Opatrzność namacalnie ingerowała w bieg ludzkich wydarzeń, a które zostały później zebrane na kartach Pisma Świętego, wpierw zatrzymamy się w Betlejem. Dla nas, chrześcijan, jest to jedno z najważniejszych miejsc świętych. Tam właśnie, zgodnie z Ewangelią św. Mateusza i św. Łukasza, narodził się Bóg-Człowiek, Jezus Chrystus, urodzony jako Żyd z Miriam – córki Izraela, w czasach króla Heroda Wielkiego i cezara Augusta I, z zawodu cieśla, a który później umarł ukrzyżowany w Jerozolimie za czasów namiestnika Poncjusza Piłata, w czasie rządów cezara Tyberiusza (por. KKK 423).

Betlejem położone jest w zachodniej części Judei na wysokości około 775 m n.p.m. Leży w odległości 10 km na południe od Jerozolimy, 59 km na południowy wschód od wybrzeża Morza Śródziemnego i 75 km na zachód od Ammanu – stolicy Jordanii.

Samo słowo Betlejem z języka hebrajskiego dosłownie tłumaczy się jako „Dom Chleba”. Symboliczne i duchowe znaczenie tej nazwy możemy zrozumieć w oparciu o słowa Zbawiciela z Ewangelii św. Jana: Ja jestem chlebem żywym, który zstąpił z nieba. Jeśli kto spożywa ten chleb, będzie żył na wieki. Chlebem, który Ja dam, jest moje ciało za życie świata». (J 6,51). Tam właśnie Jezus Chrystus, Chleb Życia i Odwieczne Słowo stało się ciałem i zamieszkało wśród nas (J 1,14).

Dawniej miasto to nosiło również inne nazwy. Pierwsza z nich, Efrata, pochodzi z Księgi Rodzaju. W jego okolicach umarła i została pochowana Rachela, żona patriarchy Jakuba (por. Rdz 35,19). Drugą nazwą było Betlejem Judzkie, gdyż w starożytności znajdowało się ono pośrodku ziemi pokolenia Judy – jednego z dwunastu Plemion Izraela (dla odróżnienia od Betlejem w Galilei, na terytorium Zabulona). Trzecią nazwą było miasto Dawida, gdyż tam, ok. 1000 lat przed Chrystusem, narodził się wielki i sławny król Izraela, Dawid, ojciec Salomona. W Piśmie Świętym nazwę Betlejem można znaleźć w następujących księgach: Rdz, Joz, Sdz, Rt, 1 Sm, 1 Krn, 2 Krn, Ezd, Ne, Jr, Mi, Mt, Łk, J.

Mimo, że Betlejem nigdy nie było dużym miastem, wiązała się z nim zapowiedź wielkich wydarzeń, o których prorokował Micheasz: A ty, Betlejem Efrata, najmniejsze jesteś wśród plemion judzkich! Z ciebie mi wyjdzie Ten, który będzie władał w Izraelu, a pochodzenie Jego od początku, od dni wieczności (Mi 5,1). Jego też zacytował św. Mateusz Ewangelista, opisując scenę dialogu króla Heroda (pragnącego unicestwienia Jezusa) z arcykapłanami i uczonymi ludu (por. Mt 2,6).

Późniejsza historia miasta była bogata, a zarazem burzliwa. Było ono wielokrotnie niszczone, przejmowane, odbudowywane. Obecnie jest ono częścią Autonomii Palestyńskiej, z ograniczonym dostępem z zewnątrz. Na jego terenie znajdują się ważne zabytki i miejsca kultu:

• Bazylika Narodzenia Pańskiego z historią sięgającą IV wieku oraz Grota Narodzenia Pańskiego,
• grobowiec Racheli, szczególnie czczony przez wyznawców judaizmu,
• ormiańskie, grekoprawosławne i katolickie klasztory.

Nie da się pominąć Betlejem podczas pielgrzymki do Ziemi Świętej. Warto jednak pamiętać, że każda katolicka świątynia ma coś z tego miasta, gdyż jest Domem Bożym. W nich codziennie, podczas sprawowania Mszy Świętej, prawdziwie przychodzi na świat Chleb Życia – Jezus Chrystus.