Modlitwa eucharystyczna ma charakter epicki, choć nie jest prostym opisem wydarzenia eucharystycznego. Stanowi osłonę wydarzenia eucharystycznego w postaci ludzkich słów i znaków. Przy pomocy słów uobecnia fakt z Ostatniej Wieczerzy w określonej wspólnocie (konkretnym zgromadzeniu liturgicznym) hic et nunc czyli tu i teraz. Jest ona modlitwą Kościoła i za Kościół (przez duże K), mimo że wypowiada ją wyświęcony sługa używając sposobów komunikacji społecznej. Istotą tej modlitwy jest błogosławienie Boga przez Chrystusa w Duchu Świętym. Oznacza to publiczne wyznanie zbawiającego działania Boga w Jezusie opierając się na przypomnieniu wydarzeń
z przeszłości (anamneza), uobecniane tajemnicy przez specjalne przywołania działania Boga przez Ducha Świętego (epikleza)
z równoczesną prośbą o duchowe owoce. Żadna anafora czyli modlitwa eucharystyczna nie potrafi w pełni oddać rzeczywistości Eucharystii, mimo że jest specyficzną modlitwą-działaniem, akcją mówioną, w której także gesty są formą modlitwy, a słowo staje się działaniem konsekracyjnym.
W obecnej formie po postanowieniach Soboru Watykańskiego II, który odbywał się w latach 1962-1965 oraz po późniejszych dodatkach ze strony Konferencji Episkopatów poszczególnych krajów, w Mszale rzymskim znajdują się 4 zwyczajne modlitwy eucharystyczne,
3 modlitwy eucharystyczne w Mszach z udziałem dzieci, dwie Modlitwy eucharystyczne o tajemnicy pojednania.
Modlitwa eucharystyczna czyli modlitwa dziękczynienia
i uświęcenia stanowi jedną, zwartą całość, niemniej jednak można w niej wyróżnić dominujące elementy, które krok po kroku będziemy omawiać. Są nimi:
-
PREFACJA
-
EPIKLEZA- uproszenie o moc Bożą, aby dary złożone przez ludzi zostało konsekrowane tzn. żeby się stały Ciałem
i Krwią Chrystusa -
AKLAMACJE ANAMNETYCZNE – czyli aklamację wypowiadane przez wiernych po przeistoczeniu
-
ANAMNEZA – modlitwa odmawiana przez celebransa po aklamacji po przeistoczeniu
-
MODLITWY UPRASZAJĄCE CZYLI WSTAWIENNICZE
-
DOKSOLOGIA KOŃCOWA
na podstawie: Liturgika t. IV Eucharystia x. B. Nadolski